Trong nhiều năm, thuế khoán được áp dụng cho phần lớn hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Hình thức này dựa trên mức doanh thu ước tính do cơ quan thuế và hộ kinh doanh thỏa thuận, sau đó tính ra số thuế cố định hàng tháng hoặc hàng quý.

Tuy nhiên, khi doanh thu thực tế tăng cao hoặc hộ kinh doanh muốn minh bạch hơn trong giao dịch, xuất hóa đơn VAT, ký hợp đồng với doanh nghiệp, việc chuyển sang phương pháp kê khai là bắt buộc.

Đặc biệt, theo quy định mới, những hộ kinh doanh có quy mô vừa và lớn, hoặc kinh doanh trên sàn TMĐT, sẽ dần phải áp dụng thuế kê khai để đảm bảo công bằng và minh bạch.

Sự khác biệt giữa thuế khoán và thuế kê khai

Trước khi chuyển đổi, hộ kinh doanh cần nắm rõ sự khác biệt để tránh bỡ ngỡ:

Cần chú ý khi hộ kinh doanh chuyển từ nộp thuế khoán sang kê khai

Khi quyết định chuyển sang phương pháp kê khai, hộ kinh doanh cần lưu ý các điểm quan trọng sau:

• Doanh thu là yếu tố quyết định

Nếu doanh thu từ 3 tỷ đồng/năm trở lên, hộ kinh doanh bắt buộc áp dụng chế độ kế toán và kê khai thuế.

Nếu doanh thu nhỏ hơn nhưng hộ kinh doanh muốn xuất hóa đơn VAT để làm việc với đối tác, cũng có thể tự nguyện chuyển sang kê khai.

• Đăng ký với cơ quan thuế

Hộ kinh doanh phải gửi thông báo chuyển đổi phương pháp nộp thuế đến cơ quan thuế quản lý trực tiếp.

Sau khi được chấp thuận, cơ quan thuế sẽ hướng dẫn kê khai theo quy định.

• Lập sổ sách kế toán đầy đủ

Cần chuẩn bị sổ thu – chi, bảng kê hàng hóa, chứng từ mua bán.

Hộ kinh doanh có thể thuê dịch vụ kế toán hoặc sử dụng phần mềm quản lý bán hàng để hỗ trợ.

• Xuất hóa đơn VAT

Sau khi chuyển sang kê khai, hộ kinh doanh được xuất hóa đơn VAT cho khách hàng.

Đây là lợi thế lớn khi làm việc với doanh nghiệp, tổ chức cần khấu trừ thuế.

• Khai và nộp thuế định kỳ

Thường là hàng quý, hộ kinh doanh phải nộp tờ khai VAT, TNCN, và báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn.

Cần chú ý thời hạn nộp để tránh phạt chậm khai hoặc chậm nộp.

Lợi ích khi hộ kinh doanh chuyển sang kê khai

Dù phức tạp hơn thuế khoán, phương pháp kê khai mang lại nhiều lợi ích:

• Minh bạch doanh thu, chi phí: giúp quản lý kinh doanh hiệu quả hơn.
• Được khấu trừ chi phí hợp lý: làm giảm số thuế phải nộp nếu có chứng từ đầy đủ.
• Xuất hóa đơn VAT: tăng uy tín, mở rộng đối tác.
• Hỗ trợ vay vốn ngân hàng: nhờ báo cáo tài chính rõ ràng.

Nền tảng để phát triển thành doanh nghiệp: nếu quy mô tiếp tục mở rộng.

​​​​​​​

Khó khăn thường gặp và cách khắc phục

• Thiếu kiến thức kế toán – thuế

Giải pháp: Thuê dịch vụ kế toán, hoặc tham gia các khóa tập huấn miễn phí từ cơ quan thuế.

• Ngại thủ tục phức tạp

Giải pháp: Sử dụng kê khai thuế điện tử và hóa đơn điện tử để đơn giản hóa quy trình.

• Rủi ro bị phạt do sai sót

Giải pháp: Kiểm tra kỹ hồ sơ, lưu giữ đầy đủ hóa đơn, chứng từ và khai đúng hạn.

Khi nào hộ kinh doanh nên chuyển sang kê khai?

Khi doanh thu đạt trên 3 tỷ đồng/năm.

Khi cần xuất hóa đơn VAT để ký hợp đồng lớn.

Khi muốn quản trị tài chính minh bạch, hướng tới phát triển thành doanh nghiệp.

Khi hoạt động trên sàn TMĐT và có yêu cầu rõ ràng từ cơ quan thuế.

Việc chuyển từ thuế khoán sang thuế kê khai là bước ngoặt quan trọng đối với hộ kinh doanh. Dù có nhiều thủ tục hơn, nhưng đổi lại, hộ kinh doanh được minh bạch, chuyên nghiệp hóa và mở rộng cơ hội kinh doanh.

👉 Điều quan trọng là chuẩn bị sẵn sổ sách, hóa đơn, hệ thống quản lý và nắm vững quy định pháp luật. Khi đó, hộ kinh doanh sẽ không còn lo lắng, mà ngược lại còn tận dụng được lợi thế kê khai để phát triển bền vững.